Historia Parafii Baćkowice

W przygotowaniu

W skrócie

Wieś Baćkowice powstała w XV wieku jako wieś kościelna. Wg Jana Długosza który wspomina ją w Księdze uposażeń diecezji krakowskiej z lat 1470-1480 wieś ta nazywała się Bączkowicze i należała od około 1138 roku do 1819 roku do biskupów włocławskich. Jak wspomina Długosz już w tym czasie Bączkowice były rozległą wsią i siedzibą parafii w której był drewniany kościół parafialny pod wezwaniem św.Mikołaja. W/g księdza Kumora który badał dzieje diecezji krakowskiej parafia w Baćkowicach powstała przed rokiem 1470.

Następna wzmianka o Baczkowyczach pochodzi z roku 1529 z „Księgi uposażeń diecezji krakowskiej z roku 1529”

Z kronik wynika, że parafia Baćkowice powstała z części parafii Łagowskiej, którymi zarządzał jeden pleban mając swoją siedzibę w Baćkowicach, inne zapisy wskazują, że w Baćkowicach znajdował się kościół filialny z Łagowa.

Ks. Jan Wiśniewski cytuje Jana Długosza „Proboszcz łagowski choć miał w Łagowie siedem domów mieszkał jednak w Baćkowicach, wyręczając się w pracy parafialnej wikariuszami”.

Należy jednak przyjąć na podstawie zapisów historycznych jak również bliższym nam zapisom kś Jana Wiśniewskiego tezę kś Kumora, że parafia powstała przed rokiem 1470.

Jak podaje ks. Jan Wiśniewski „Dawny inwentarz kościelny powiada, że kościół w Baćkowicach drewniany o sześciu oknach oprawnych w ołów, został wystawiony w r 1599; w środku kościoła na poprzecznej belce wspierał się krzyż – godło zbawienia. Dawny, zrębem czasu zniszczony kościół rozebrano, a na jego miejsce w latach 1866-1868 za bytności w tej parafii ks. Marcelego Krzemińskiego, postawiono z kamienia kościół nowy nazewnątrz nieoszabrowany, którego gzymsy i kanty zostały wykonane z cegły”

W roku 1901 proboszczem Baćkowic zostaje ks. ST. Chałtas który spostrzegł że dotychczasowy kościół jest za szczupły i nie może pomieścić wszystkich parafian. W tym ze roku przygotował plany rozbudowy i modernizacji kościoła a w roku następnym przystąpił do jego restauracji.

W wyniku przebudowy kościół został wydłużony o 17 łokci, wzniesiono nową sygnaturkę, dach został pokryty dachówką wileńską, zamontowano nowe okna, posadzkę. Kościół odmalowano. W rogu cmentarza kościelnego wystawiono piękną kostnicę.

Wielki ołtarz w stylu gotyckim został kupiony przez ks. M. Karwasińskiego w 1892 roku w Sulisławicach za 300 rubli rosyjskich. Posiada statuę z XV wieku w stylu gotyckim wykonaną z drzewa lipowego przedstawiającą Matkę Boską z Dzieciątkiem Jezus na ręku, obok ołtarza stoją aniołowie. Po lewej stronie kościoła postępując od wielkich drzwi znajduje się piękny zabytkowy krucyfiks, ambona wykonana w drewnie a w kapliczce ołtarz w stylu jońskim z figurą św. Mikołaja patrona naszej parafii. Z prawej strony od wielkich drzwi gotycki ołtarz Serca Jezusowego zainstalowany przez ks. Chałtasa podczas restauracji kościoła w roku 1902,” ufundowany przez parafian będących na zarobku w Ameryce „ za nim zabytkowa marmurowa chrzcielnica, dalej kaplica Matki Boskiej Częstochowskiej z kopią cudownego obrazu Matki Boskiej Częstochowskiej ofiarowaną przez parafian w dniu 5 maja 1957 w rocznicę Jasnogórskich Ślubów Narodu Polskiego –w górnej części w medalionie św. Alojzy. Pierwotnie kaplica ta była poświęcona Matce Boskiej Różańcowej i był w niej umieszczony obraz z wizerunkiem Matki Boskiej Różańcowej namalowanym przez art. Malarza Pana Łukaszewskiego z Krakowa.Za kapliczką w prezbiterium na płycie zdobnej herbami Nieczuja i Jastrzębiec płyta nagrobna z 1614 roku. Zakrystia znajduje się za ołtarzem głównym w zakrystii zabytkowy dębowy kredens z komodą. W ścianie 150 letni lawaterz (umywalnia).Za kaplicą w prezbiterium na płycie zdobnej herbami Nieczuja i Jastrzębiec płyta nagrobna z 1614 roku. Zakrystia znajduje się za ołtarzem głównym w zakrystii zabytkowy dębowy kredens z komodą. W ścianie 150 letni lawaterz (umywalnia) .

Cmentarz kościelny ogrodzony jest murem z żelaznymi lanymi sztachetkami przez ks. Michała Karwacińskiego w latach 1891 – 1983.

W XV wieku do parafii Baćkowice należały wsie: Olszownica (Olsenicza), Żerniki (Zirniki), Baranówek (Baranów), Wszachów (Wszechmów) i Nieskurzów (Niewskurzów).

Na wieży kościelnej są zamontowane dwa dzwony; na dużym napis „Przelany za ks. Budziszewskiego 1875 imię ma Jan” na mniejszym „Jezus Nazarenus Re Judeorum”.

Jako ciekawostkę należy podać, że parafia Baćkowice w latach gdy należała do biskupów włocławskich była ich ulubionym miejscem wypoczynku letniego.

Diecezją włocławską zarządzali w tym czasie tak wielcy i zasłużeni dla kościoła i Polski jak np. Jan Szafraniec – kanclerz wielki koronny i rektor Akademii Świętokrzyskiej oraz późniejsi prymasi Polski: Władysław Oporowski, Jakób z Sienna (podarował wieś Nieskurzów oo Paulinom z Wielkiego Młyna w diecezji Gnieźnieńskiej) i Zbigniew Oleśnicki .Możemy domyślać się , że byli oni gośćmi naszej urokliwej położonej w Górach Świętokrzyskich parafii.

Opracował
[Henryk Grudzień]

Wykorzystano
1 Dekanat Opatowski kś Jana Wiśniewskiego z 1907 roku
2 Historia administracyjna gminy Baćkowice – udostępniona przez Wójta Gminy pana Partykę Mariana
3 Własne wycinki prasowe dotyczące parafii
4 Przewodnik po Polsce z 1966 r
5 Informacje uzyskane od śp. kan. Jana Szczodrego


Synteza

Od powstania do rozbiorów

123 lata rozbiorów

Okres międzywojenny

II wojna światowa

Powojenna odbudowa i reżim komunistyczny

Po wojnie w Baćkowicach nie było prawie wcale budynków. Jedyne jakie pozostały po przejściu frontu to: kamienica (bank), plebania, mleczarnia i kościół, ale również i one były poważnie uszkodzone. W budynku banku miał swoje mieszkanie ksiądz proboszcz, zaś w jego podziemiach znajdowała się piekarnia. Odbudowę kościoła i plebanii prowadził ks. Michał Słabek, który zastąpił wówczas jeszcze księdza Piotra Gołębiowskiego, przeniesionego potem do Kościoła Trójcy Świętej w Radomiu, gdzie pełnił funkcję rektora.

Po 1989 roku

Kalendarium wydarzeń do czasu założenia strony

Data Wydarzenie
15-22 czerwca 1933 Misje święte Prowadziło je 2 oblatów.Wygłoszono 21 nauk, których wysłuchało 4000 wiernych. Penitentów spowiadało 12 spowiedników, a do komunii św przystąpiło 11000 wiernych.
13 sierpnia 1941 Pogrzeb ks. Romualda Górskiego
3 maja 1973 Uroczystość I Komunii Św.
20-21 maja 1973 Nawiedzenie obrazu Matki Boskiej Częstochowskiej
21 — 22 sierpnia 1974 Wizytacja kanoniczna
4 czerwca 1978 Uroczystość I Komunii Św.
21 — 22 sierpnia 1979 Wizytacja kanoniczna
28 — 30 marca 1982 Rekolekcje wielkopostne
18 kwietnia 1982 Niedziela powołaniowa. Do parafii przybyło dwóch alumnów: dn. Krzysztof Rusiecki (rodak), który głosił słowo Boże oraz Marek Rusak.
6 czerwca 1982 I Komunia Święta
10 czerwca 1982 Msza Święta prymicyjna ks. Krzysztofa Rusieckiego
3 — 19 stycznia 1983 Wizyta duszpasterska
13 — 15 marca 1983 Rekolekcje wielkopostne
29 maja 1983 Podczas mszy Świętej o godz 10:00 dzieci z klasy II przystąpiły do pierwszej Komunii Świętej
7 sierpnia 1983 Przez naszą parafię przechodziła piesza pielgrzymka z Janowa Lubelskiego na Jasną Górę. Parafianie byli zobligowani do dostarczenia napojów dla pielgrzymów, z czego wywiązali się doskonale, o czym świadczyło podziękowanie złożone przez pątników na ręce ks. proboszcza.
22 sierpnia 1983 Uroczystość Odpustowa ku czci Niepokalanego Serca Matki Bożej
4 — 6 grudnia 1983 Rekolekcje adwentowe
6 grudnia 1983 Uroczystość Odpustowa ku czci św. Mikołaja
9 — 20 stycznia 1984 Wizyta duszpasterska
26 lutego 1984 Podczas mszy Świętej o godz 15:00 odbyła się uroczystość przyjęcia chłopców do grona ministrantów.
8 — 10 kwietnia 1984 Ojciec Antoni ze Świętego Krzyża głosił rekolekcje wielkopostne. Wszystkie ofiary zebrane na tacę w tym świętym czasie zostały przeznaczone na klasztor na Świętym Krzyżu
19 maja 1984 Odbyła się piesza pielgrzymka młodzieży na Święty Krzyż. Najwcześniej wyruszyli pątnicy z Olszownicy - o godz. 5 rano Po drodze dołączali się mieszkańcy kolejnych wiosek naszej parafii
3 czerwca 1984 Podczas mszy Świętej o godz 10:00 dzieci z klasy II przystąpiły do pierwszej Komunii Świętej zdjęcia
30 czerwca 1984 Podczas mszy Świętej o godz 17 ks biskup udzielił młodziezy sakramentu bierzmowania
30 czerwca — 1 lipca 1984 Wizytacja kanoniczna. W trakcie wizytacji ks. biskup odprawiał Msze Święte, podczas których glosił Słowo Boże, odbył spotkania z: młodzieżą szkolną i pracującą, ministrantami i scholą, kierowcami pojazdów mechanicznych, (po którym pobłogosławił pojazdy), kółkami różańcowymi, III zakonem i chórem parafialnym, nawiedził cmentarz parafialny, udzielił naszej młodzieży sakramentu bierzmowania oraz pobłogosławił niemowlęta i dziatwę szkolną
22 sierpnia 1984 Uroczystość Odpustowa ku czci Niepokalanego Serca Matki Bożej. Sumie odpustowej przewodniczyl ks. dziekan z Łagowa, zaś Słowo Boże głosił ks. proboszcz z parafii Boże koło Radomia. Ofiary złozone na tacę w dniu odpustu zostały przeznaczone na budowę nowego kościoła w parafii Boże.
26 października 1986 Nawiedzenie relikwii Krzyża Świętego
19 maja 1996 Uroczystość I Komunii Św.
16 maja 1999 Uroczystość I Komunii Św.
19 maja 2002 Uroczystość I Komunii Św.
18 maja 2003 Uroczystość I Komunii Św.
23 maja 2004 Uroczystość I Komunii Św.
26 czerwca 2004 Nawiedzenie Matki Bożej w znaku figury fatimskiej
6 lipca 2007 Zmarł Ks. kan. Jan Szczodry
9 lipca 2007 Pogrzeb śp. Ks. kan. Jana Szczodrego Mszy pogrzebowej przewodniczył JE Ks. Bp. Andrzej Dzięga. We Mszy Świętej uczestniczyło wielu kapłanów z sąsiednich miejscowości, jak również przyjaciele i koledzy Zmarłego, księża pochodzący z naszej parafii i ci, którzy dawniej tu pracowali. Wielką rzeszą przybyli również parafianie baćkowiccy, którzy tego dnia zegnali swojego proboszcza.
Ciąg dalszy w kronice

Fotografie

Nawiedzenie relikwii Krzyża Świętego


mleczarnia.png2

Spółdzielnia mleczarska3

Jedno z dzieł ks. Romualda Górskiego.


kamienicapofroncie4

Budynek Kasy Stefczyka - widok od strony zachodniej, tak wyglądał tuż po wojnie

kolejne dzieło ks. kan. mgr Romualda Górskiego, dzisiaj jest to siedziba Banku Spółdzielczego


O ile nie zaznaczono inaczej, treść tej strony objęta jest licencją Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 License